İstanbul Taksiciler Esnaf Odası tarafından Martı TAG aleyhine açılan davada karar çıktı ve Martı TAG’ın ticari ve iş faaliyetlerine engel olmayacak şekilde durdurulması kararlaştırıldı. Mahkeme kararının hemen ardından plaka satış ve kiralama işlerine aracılık eden galericiler taksici esnafına SMS atarak plaka fiyatlarının 6 milyon liradan 10 milyon liraya çıktığını bildirdi.
Ancak anlatılanla yaşananın farklı olduğu kısa süre sonra anlaşıldı. Yaklaşık 2 yıldır 6 milyon lira seviyelerinde kalan taksi plakası fiyatlarının bir anda 10 milyon liraya yükselmediği, farklı galeriler tarafından 6-7 milyon liradan satışa sunulduğu ortaya çıktı.
İŞTE ATILAN SMS
WEB SİTELERİNDEKİ FİYATLAR
BUNDAN SONRAKİ SÜREÇTE NELER YAŞANACAK?
Uygulamanın mahkeme tarafından engellenmesi neticesinde ticari taksilerin işlerinin daha da artması bekleniyor. 100 binin üzerinde paylaşımlı yolculuk hizmeti veren araç sahipleri mahkeme kararı nedeniyle yolcu taşımacılığı yapamayacak. 20 milyona yakın nüfusu olan İstanbul’da 20 bin 310 adet ticari taksi bulunuyor. Arz ve talebin dengesizleşmesi nedeniyle İstanbul’da boş taksi bulmanın zorlaşacağı, taksiyle yolculuk etmek isteyenlerin daha fazla süreler taksi bekleyeceği öngörülüyor.
ANLIK TAKSİ İHTİYACI BELİRLENMELİ
20 milyon nüfusa sahip İstanbul’da inen-kalkan yolcu uçakları, otogara gelen-giden otobüsler, iskele giriş-çıkışları, AVM önleri gibi alanlarda her daim taksi ihtiyacı had safhada oluyor. Taksi ile yolculuğun yarım saat olduğu varsayılırsa ve 20 bin taksinin aynı anda faal olduğu düşünülürse talebin yüksek olduğu arzın düşük kaldığı gerçeği ortaya çıkıyor.
TAKSİCİLER YASAL UYGULAMALARLA ÇALIŞMALI
Ticari taksiler boş kalma zamanlarını daha aktif değerlendirmek için yasal uygulamalar üzerinde sürekli çevrimiçi olarak gelen talebi kısa sürede karşılaması gerekiyor. Yolcu arayarak boş gezip zaman geçiren ticari taksiler hem trafik yoğunluğuna, hem akaryakıt israfına hem de ihtiyacı olan yolcuya erişimede zorluk yaratıyor.
MALİYETLER YÜKSEK
Taksi plakası alındıktan sonra kiraya verilecekse aylık 30 bin lira civarında kirası oluyor. 6 milyon lira parayı plakaya bağlayıp en basit yatırım aracı olan vadeli mevduattan bir ayda 250 bin lira getiri sağlamak varken 2 yıldır fiyatı değişmeyen taksi plakası alıp kiraya vererek ölümlü kaza riskleri de göze alınarak her ay 30 bin lira bekleniyor.
KİRALAYAN 1 MİLYON LİRA VERİP ARAÇ ALIYOR, PLAKA SAHİBİNİN ÜSTÜNE YAPIYOR
Taksi plakasını kiralayan kişi 1 milyon lira verip aldığı arabayı plaka sahibinin üstüne yaparak çalıştırması gerekiyor. Yasal olarak kiracılık olmadığı için alınan araç taksi plakası sahibinin üzerine yapılıyor. Ortalama olarak 5-6 yılda ekonomik ömrünü tamamlayan ticari taksiye girmiş araçlar taksiden çıktıklarında 300-400 bin lira seviyelerinden satılıyor. Günümüzün 1 milyon lirasını başkasının adına olan arabaya bağlamak yerine yine en basit yatırım aracı olan mevduata konulsa 40 bin liranın üzerinde getirisi oluyor. Kiracı, galericiye her yıl 1 kira bedelini ‘hava parası’ olarak ödüyor.
ALIM-SATIM DIŞINDA İŞLETME MALİYETLERİ DE YÜKSEK
Taksi plakası alındıktan sonra ister kiraya verilsin ister mal sahibi tarafından çalıştırılsın sabit giderleri bulunuyor. Periyodik bakımlar, ağır bakımlar, trafik sigortası, vergi ödemeleri, MTV ödemeleri, yüksek taksimetre ayar ücreti, yılda iki set yazlık-kışlık lastik değişimi, araç muayenesi gibi sabit giderleri bulunuyor.
Bunun dışında ekstra olarak arızalar, kazalar yaşandığında hem taksi çalışamıyor hem de kiracı ya da mal sahibi cebinden fahiş tutarları karşılamak zorunda kalıyor.
TAKSİ KAZA YAPARSA TAMİR İÇİN GÜNLERCE BEKLİYOR
Ticari taksiler her an trafikte olduğu için kaza riskleri de buna oranla artıyor. Kaza yapan ticari taksiler gerekli raporlar tutulduktan sonra sigorta şirketinden gelen eksperin ardından TRAMER tarafında verilecek kusur oranını beklemek durumunda kalıyor. Yaklaşık bir hafta süren TRAMER süreci sonrasında aracın tamirine başlanıyor. Bu nedenle uzun süreler çalışmayan ticari taksi işletmecisine büyük zarara neden oluyor.
TAKSİ YATIRIMI YAPACAKLAR DİKKAT
Taksi yatırımı yapılırken risklerinin, masraflarının, giderlerinin ne olduğu konusunda bilgi sahibi olunması gerekiyor. Yasadışı uygulamalar yerine yasal ticari taksi yatırımı tercih edilmeli.
